Sprzedaż udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

Jedną z zalet spółki z o.o. jest możliwość łatwego zbycia jej udziałów. Dzięki temu do spółki może dołączyć nowy wspólnik (np. inwestor) lub wystąpić z niej osoba, która nie jest zainteresowana jej prowadzeniem.

Skład wspólników może się zwiększyć, zmniejszyć lub pozostać taki sam. Wspólnik może sprzedać wszystkie swoje udziały lub tylko ich część.

Co najważniejsze, wszystkie te zmiany w żaden sposób nie utrudniają bieżącego funkcjonowania spółki. Nawet jeśli prowadzona jest procedura sprzedaży udziałów, to spółkę nadal reprezentuje zarząd.

Oznacza to, że spółka może w tym czasie zawierać, rozwiązywać i wykonywać umowy, składać oświadczenia, brać udział w procesach sądowych itp.

Zbycie udziałów a zamiana składu zarządu spółki.

Funkcja w zarządzie spółki nie jest w żaden sposób związana z rolą wspólnika. Więc ewentualne zmiany w zarządzie z inicjatywy nowego wspólnika mogą nastąpić dopiero po sprzedaży udziałów

Bardzo ważne, żebyś to właściwie zrozumiał.

Jeśli wspólnik jest jednocześnie członkiem zarządu, to zbycie udziałów wcale nie powoduje automatycznie utraty funkcji w zarządzie. Dopiero na zgromadzeniu wspólników (już w nowym składzie) można powołać nowy zarząd.

Jeśli ustępujący wspólnik nie chce nadal sprawować funkcji w zarządzie do czasu zwołania „nowego” zgromadzenia wspólników, może zrzec się swojej funkcji.

Właśnie to może doprowadzić do chwilowego paraliżu działalności spółki. Dlatego warto poczynić pewne ustalenia na etapie negocjacji zbycia udziałów lub wręcz rozpocząć tę procedurę od zmian w zarządzie.

To ostatnie rozwiązanie jest możliwe. Wystarczy, żeby zgromadzenie wspólników w „starym składzie” powołało nowy zarząd.

Forma umowy sprzedaży udziałów w spółce z o.o.

Umowa sprzedaży udziałów w spółce z o.o. powinna być zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Zatem zawsze zbyciu udziałów musi towarzyszyć notariusz.

Pamiętaj, ze umowa sprzedaży będzie ważna także wtedy, kiedy strony zawrą ją w formie aktu notarialnego. Jednak zawarcie jej w każdej innej formie (np. pisemnej czy ustnej) będzie skutkować jej nieważnością.

Ograniczenia zbycia udziałów w spółce z o.o.

Ograniczenia w zakresie sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością mogą wynikać z umowy spółki. Wobec tego pierwszym krokiem przy przygotowaniu transakcji sprzedaży udziałów powinna być szczegółowa lektura treści umowy (statutu) spółki.

W literaturze fachowej wymienia się wiele sposobów, na jakie można ograniczyć sprzedaż udziałów w spółce z o.o. Mogą one odnosić się do osoby nabywcy (odpowiednie kwalifikacje, umiejętności, wykonywany zawód), bądź polegać na konieczności uzyskania zezwolenia od odpowiedniej osoby (wspólnika, osoby trzeciej) lub organu (rady nadzorczej, zgromadzenia wspólników, zarządu). Możliwe jest też uzależnienie możliwości sprzedaży udziału od upływu określonego terminu lub spełnienia określonego warunku.

Popularnym sposobem ograniczenia sprzedaży udziałów jest prawo pierwszeństwa lub pierwokupu. Warto pamiętać, że nie są to tożsame instytucje. Omówienie szczegółowych różnic pomiędzy prawem pierwokupu a prawem pierwszeństwa zostało zamieszczone w odrębnym wpisie.

Ograniczenia sprzedaży udziałów w spółce z o.o. wprowadzają niektóre przepisy szczególne. Takim przypadkiem jest np. sytuacja sprzedaży udziałów w spółce będącej właścicielem nieruchomości na rzecz cudzoziemca. W przypadku spółek o dużym udziale w rynku ograniczenia sprzedaży udziałów mogą wynikać z ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Zgodna spółki na sprzedaż udziałów

Z żadnego przepisu prawa nie wynika, że spółka musi wyrazić zgodę na zbycie udziałów. Jednak często w umowie spółki wspólnicy przewidują takie ograniczenie.

Procedura wyrażenia zgody na sprzedaż udziałów może być ukształtowana w zasadzie dowolnie. Jeśli jednak umowa spółki jej nie precyzuje, zgodę na sprzedaż udziału wyraża zarząd spółki w formie pisemnej.

W wypadku gdy zarząd zgody odmówi, zainteresowany sprzedażą udziału wspólnik ma prawo wystąpić do sądu rejestrowego (KRS) o przymusową zgodę na zbycie udziału pomimo tego, że zarząd tej zgody odmówił. Wspólnik musi wykazać, że istnieją ku temu ważne powody.

Zgłoszenie sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

Musisz wiedzieć, że dla Spółki stajesz się wspólnikiem dopiero wówczas, gdy Spółka zostanie oficjalnie zawiadomiona o zbyciu udziałów. Mówiąc „Spółkę” trzeba mieć na myśli organ powołany do jej reprezentowania, czyli zarząd spółki.

Zdaję sobie sprawę, że w niektórych spółkach to będzie czysta fikcja. Będzie tak w sytuacji, kiedy wszyscy w spółce, z zarząd w szczególności, doskonale zdają sobie sprawę z tego, że skład wspólników się zmienia. Mimo wszystko procedury zawiadomienia trzeba dochować. Zaraz wyjaśnię Ci dlaczego.

Zanim to zrobię muszę ci jeszcze powiedzieć, że oprócz zawiadomienia należy też przedstawić do spółki oryginał umowy zbycia udziałów. Pamiętaj o tym, kiedy będziesz decydował ile egzemplarzy umowy potrzebujesz.

Takie zawiadomienie, wraz z egzemplarzem umowy zbycia udziałów warto złożyć osobiście za pokwitowaniem lub wysłać przesyłką poleconą za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.

Dochowanie tych wymogów jest ważne, bo dopiero od chwili zawiadomienia nowy wspólnik jest tak traktowany przez spółkę. Do tego momentu to formalnie całkiem obca osoba. Co za tym idzie spółka może odmówić mu realizacji określonych praw, które przysługują wspólnikowi (np. nie zawiadomi go o zgromadzeniu wspólników).