Prawo pierwszeństwa a prawo pierwokupu udziałów w spółce z o.o.

Nie wiesz czym się różni prawo pierwszeństwa od prawa pierwokupu udziałów? Chciałbyś skorzystać z jednego z nich? A może nie wiesz, jak wykonać obowiązki z prawa pierwokupu przyznanego innej osobie? Z artykułu dowiesz się:

• co to jest prawo pierwszeństwa nabycia udziałów,
• w jaki sposób sprzedaż udziałów ogranicza prawo pierwokupu,
• jak zastrzec pierwszeństwo albo pierwokup?

Prawo pierwszeństwa

Prawo pozwala na ograniczenie zbywalności udziałów w spółce z o.o. Ustawa jednak nie określa w jaki sposób może to nastąpić. Do najpopularniejszych rozwiązań należy prawo pierwszeństwa nabycia.

Polega ono na tym, że przed sprzedażą swoich udziałów musisz zaproponować ich kupno pozostałym wspólnikom. Cała procedura postępowania może zostać opisana w umowie spółki. Warto o to zadbać, aby brak jasnych postanowień nie blokował sprzedaży udziałów. Wprowadzając tego typu ograniczenie do umowy spółki, zadbaj zatem o określenie poszczególnych kroków oraz terminów, w jakich należy je wykonać. Tytułem przykładu:

• wspólnik ma obowiązek poinformować zarząd spółki o zamiarze sprzedaży wskazanej liczby udziałów,
• zarząd w ciągu siedmiu przekazuje tą informację pozostałym wspólnikom,
• wspólnicy mają siedem kolejnych dnia na oświadczenie, czy korzystają z prawa pierwszeństwa, czy z niego rezygnują.

Warto także zastrzec, że brak odpowiedzi w zakreślonym terminie oznaczać będzie rezygnację z prawa pierwszeństwa. Ponadto, przydatne będzie wskazanie, że jeśli z prawa pierwszeństwa skorzysta tylko część wspólników, to będą mogli nabyć twoje udziały w odpowiedniej proporcji.

Dopiero jeżeli żaden ze wspólników nie skorzysta z prawa pierwszeństwa, będziesz mógł sprzedać swoje udziały wybranej przez ciebie osobie. Pamiętaj, że prawo to znajdzie zastosowanie, także w przypadku sprzedaży między wspólnikami. Zasadę tą można wyłączyć w umowie spółki.

Prawo pierwokupu

Prawo to działa nieco inaczej, niż ww. prawo pierwszeństwa. Mianowicie, sprzedając swoje udziały powinieneś zawrzeć umowę sprzedaży pod warunkiem. Warunkiem w tym przypadku będzie nie skorzystanie z prawa pierwokupu przez osobę z niego uprawnioną.

Po zawarciu umowy pod ww. warunkiem, musisz przesłać uprawnionemu informację o jej treści. Chodzi tutaj przede wszystkim o ilość sprzedawanych udziałów, cenę oraz termin jej zapłaty. Jeżeli w umowie wprowadzono klauzule dodatkowe mające wpływ na transakcję, warto przesłać całość umowy uprawnionemu.

Następnie, osoba uprawniona ma siedem dni na złożenie tobie oświadczenia o skorzystaniu z prawa pierwokupu. Jeżeli tak się stanie, umowa sprzedaży dochodzi do skutku pomiędzy tobą i uprawnionym z pierwokupu. Wybrany przez ciebie nabywca przestaje być związany wcześniej zawartą umową pod warunkiem.

Warto wiedzieć, że oświadczenie o skorzystaniu z prawa pierwokupu należy złożyć w tej samej formie, jaka przewidziana jest dla umowy sprzedaży. W tym przypadku wymaga zatem formy pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Co więcej, prawo pierwokupu jest niezbywalne. Oznacza to, że uprawnienia do nabycia udziałów nie można przenieść na inną osobę.

Zastrzeżenie prawa pierwszeństwa i prawa pierwokupu

Aby opisane powyżej ograniczenia w zbywalności udziałów były wiążące, należy je wprowadzić do treści umowy spółki. Decydując się na to pamiętaj o zachowaniu możliwej staranności w formułowaniu jej postanowień. Dotyczy to w szczególności prawa pierwszeństwa. Prawo pierwokupu zostało bowiem unormowana w Kodeksie cywilnym. Brak zatem szczegółowych zapisów umowy w tym zakresie spowoduje stosowanie procedury ustawowej.