Kiedy należy myśleć o upadłości spółki z o.o.

Będąc członkiem zarządu chcesz uchronić się przed odpowiedzialnością za jej zobowiązania? Jako wierzyciel spółki zastanawiasz się, czy powstał już stan niewypłacalności twojego dłużnika? Obawiasz się, że sąd oddali twój wniosek o ogłoszenie upadłości spółki? W artykule znajdziesz informacje na temat:

• podstaw ogłoszenia upadłości spółki z o.o.,
• przyczynach oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości,
• sposobie złożenia wniosku przez spółkę,
• wpływie upadłości spółki na odpowiedzialność jej zarządu za zobowiązania.

Podstawy ogłoszenia upadłości spółki z o.o.

Konieczność ogłoszenia upadłości spółki powstaje wraz z jej niewypłacalnością. Czyli stanem, w którym spółka utraciła zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, a opóźnienie w wykonaniu jego zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.

Stan niewypłacalności istnieje także, gdy zobowiązania pieniężne spółki przekraczają wartość jej majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. Ze względu na fakt, iż ustalenie takich okoliczności może być trudne, ustawa (prawo upadłościowe) wprowadza domniemanie istnienia stanu niewypłacalności.

Przewiduje ono, że zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku, gdy zgodnie z bilansem jego zobowiązania, z wyłączeniem rezerw na zobowiązania oraz zobowiązań wobec jednostek powiązanych, przekraczają wartość jego aktywów, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.

Oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki z o.o.

Okolicznościami prowadzącymi do oddalenia wniosku o upadłość są:

• brak zagrożenia utraty przez dłużnika zdolności do wykonywania jego wymagalnych zobowiązań pieniężnych w niedługim czasie,
• sytuacja gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów – wystąpienie tej okoliczności stanowi obligatoryjny przypadek oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości,
• w razie stwierdzenia przez sąd upadłościowy, że majątek dłużnika jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania,
• oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości może wiązać się z przekazaniem przez sąd upadłościowy do właściwego dla spółki sądu rejestrowego KRS informacji o zasadności wszczęcia przez ten ostatni sąd postępowania o wykreślenie spółki z rejestru bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego.

Co ważne, w przypadku oddalenia wniosku spółki postępowanie ulega zakończeniu, a jej wierzyciele mogą dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń od spółki W drodze postępowania cywilnego.

Zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki z o.o.

Wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć każdy z członków zarządu spółki samodzielnie. Uprawnienie to przysługuje niezależnie od istniejących w spółce zasad jej reprezentacji. W przypadku spółek w likwidacji kompetencja ta przysługuje każdemu z likwidatorów. Omawiany wniosek powinieneś złożyć nie później niż w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, czyli stwierdzenia stanu jej niewypłacalności.

Wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zawierać:

• numer w Krajowym Rejestrze Sądowym spółki, adres siedziby, imiona i nazwiska reprezentantów w tym likwidatorów, jeżeli są ustanowieni,
• wskazanie miejsca, w którym znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika,
• wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie,
• informację, czy dłużnik jest uczestnikiem podlegającego prawu polskiemu lub prawu innego państwa członkowskiego systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych lub niebędącym uczestnikiem podmiotem prowadzącym system interoperacyjny w rozumieniu tej ustawy,
• informację, czy dłużnik jest spółką publiczną.

Spółka powinna dołączyć do wniosku:

• aktualny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników,
• bilans sporządzony dla celów postępowania, na dzień przypadający w okresie trzydziestu dni przed dniem złożenia wniosku,
• spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty, a także listę zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli na jego majątku wraz z datami ich ustanowienia,
• oświadczenie o spłatach wierzytelności lub innych długów dokonanych w terminie sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku,
• spis podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec dłużnika wraz z adresami, z określeniem wierzytelności, daty ich powstania i terminów zapłaty,
• wykaz tytułów egzekucyjnych oraz tytułów wykonawczych przeciwko dłużnikowi,
• informację o postępowaniach dotyczących ustanowienia na majątku dłużnika hipotek, zastawów, zastawów rejestrowych, zastawów skarbowych i hipotek morskich oraz innych obciążeń podlegających wpisowi w księdze wieczystej lub w rejestrach, jak również o prowadzonych innych postępowaniach sądowych, administracyjnych, sądowoadministracyjnych oraz przed sądami polubownymi dotyczących majątku dłużnika,
• informację o miejscu zamieszkania reprezentantów spółki i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni.

Odpowiedzialność członków zarządu

Jeśli jesteś członkiem zarządu, to ciąży na tobie obowiązek złożenia wniosku pod rygorem odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną wierzycielom przez jego niezłożenie albo nieterminowe złożenie. Odpowiedzialność ta jest wyłączona w przypadku, gdy zdołasz wykazać, że nie ponosisz winy w niezłożeniu albo nieterminowym złożeniu wniosku. W przypadku osób pełniących funkcję prezesa zarządu uwolnienie się od tej odpowiedzialności jest utrudnione, bowiem przyjmuje się, że prezes zarządu powinien mieć pełną wiedzę o sprawach spółki.

Jak zapewne wiesz, członek zarządu ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki z o.o., gdy egzekucja prowadzona przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. W zarządach wieloosobowych odpowiedzialność członków zarządu jest solidarna.

Członek zarządu może się wszakże uwolnić od ww. odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że:

• we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub
• w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo
• o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo
• niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo
• pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody – czyli w przypadku terminowego wszczęcia tych postępowań wierzyciel i tak nie uzyskałby zaspokojenia w większym stopniu.

Nie będziesz ponosił odpowiedzialności związanej z niezłożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości powstał w czasie prowadzenia egzekucji przez zarząd przymusowy albo przez sprzedaż przedsiębiorstwa spółki.

Przeczytaj także: Odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o.