Kogo obowiązuje zakaz konkurencji w spółce z o.o.

Zastanawiasz się, czy jako wspólnik możesz prowadzić działalność konkurencyjną względem spółki? Czy będąc członkiem zarządu chcesz nabyć udziały w innej spółce z tej samej branży? Obawiasz się posądzenia o prowadzenie nieuczciwej konkurencji?

Jeśli tak, koniecznie zapoznaj się z niniejszym wpisem. Omawiam w nim bowiem kwestie związane z:

• zakresem zakazu konkurencji w spółce z o.o.,
• udzielaniem zgody na prowadzenie działalności konkurencyjnej,
• działalnością konkurencyjną wspólników spółki,
• niektórymi czynami nieuczciwej konkurencji.

Rozpocząć należy od tego, że ustawowy zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej obejmuje wyłącznie członków zarządu. Dotyczy to także tych spośród nich, którzy są jednocześnie wspólnikami spółki.

Na czym polega zakaz konkurencji w spółce z o.o.?

Zakaz konkurencji należy rozumieć w ten sposób, że członkowi zarządu zakazuje się:

• prowadzenia interesów konkurencyjnych na własny rachunek,
• uczestnictwa w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki osobowej lub jako członek organu spółki kapitałowej
• uczestnictwa w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu,
• posiadania co najmniej 10% udziałów lub akcji tej spółki albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu.

Przedmiotowy zakaz, z mocy ustawy, obowiązuje w czasie pełnienia funkcji w zarządzie.

Więcej: Zakaz działalności konkurencyjnej członka zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Czy można uchylić zakaz konkurencji w spółce z o.o.?

Tak, to możliwe.

Zakaz ten może zostać uchylony przez zgodę na prowadzenie ww. działalności. Udziela jej organ uprawniony do powołania zarządu. Najczęściej zatem konieczne będzie powzięcie stosownej uchwały przez wspólników. W umowie spółki można zastrzec, że zgody udzielać będzie inny organ.

Rozszerzenie zakazu działalności konkurencyjnej w spółce z o.o.

Powyższe regulacje wynikają z ustawy, tzn. będą obowiązywać w każdej założonej spółce z o.o.. Bardziej uważni wspólnicy mogą wprowadzić dalej idących obostrzenia w zakresie zakazu konkurencji, w umowie zawieranej z członkiem zarządu.

Normalną praktykę gospodarczą stanowi umowny zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej obowiązujący w określonym czasie po odwołaniu z funkcji zarządu. Jest on uzasadniony dostępem członków zarządu do istotnych informacji o spółce, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa.

Czy zakaz konkurencji obowiązuje wspólników spółki z o.o.?

W odniesieniu natomiast do wspólników, o ile nic innego nie wynika z umowy spółki, ich obowiązek współdziałania ogranicza się do wniesienia wkładów na kapitał zakładowy.

Nie stoi to wszakże na przeszkodzie wprowadzeniu ograniczeń w tym zakresie wprost do umowy spółki. Innym, spotykanym w praktyce rozwiązaniem, jest zawieranie umów pomiędzy wspólnikami. Wprowadza się do nich nie tylko klauzule zakazu konkurencji, ale także kary umowne za ich naruszenie.

W takim wypadku prowadzenie działalności konkurencyjnej przez wspólnika wbrew przyjętym umową może być powodem wyłączenia go ze spółki.

Przeczytaj także: Wyłączenie wspólnika ze spółki z o.o.

Jednak jeśli w umowie spółki nie ma nic na temat zakazu konkrecji dla wspólników, ani nie zawarto w tym zakresie odpowiednich umów, a wspólnik zaczyna prowadzić działalność konkurencyjną, to niestety masz związane ręce. Dlatego warto pomyśleć o tym ryzyku wcześniej, a najlepiej przy tworzeniu umowy spółki.

Starzy prawnicy powiadają, że podpisanie umowy to ostatni moment, kiedy strony umowy są zgodę. Wykorzystaj ten moment, żeby wprowadzić zakaz konkurencji dla wspólnika.

Zakaz konkurencji w spółce z o.o. a tajemnica przedsiębiorstwa

Na zakończenie należy zwrócić uwagę na obowiązek ochrony informacji spółki stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa.

Zakaz przekazywania, ujawniania i wykorzystywania tego typu danych obowiązuje każdą osobę (zarówno zarząd jak i wspólników), która świadczyła pracę na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku prawnego.

Obowiązek ten wygasa dopiero po upływie trzech lat od ustania tego stosunku prawnego. Wyjątek stanowią przypadki, gdy zakaz uchylany jest przez postanowienie umowne, bądź ustał już stan tajemnicy (dane objęte zakazem zostały legalnie upublicznione).

Na marginesie należy wskazać, iż przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne spółki lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których spółka podjęła działania w celu zachowania ich poufności.

Naruszenie ww. obowiązku stanowi czyn nieuczciwej konkurencji. Osoba naruszająca może ponosić z tego tytułu odpowiedzialność odszkodowawczą, a nawet karną. Bez wątpienia przepisy statuujące obowiązek ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa można odnosić do członków organów w spółce z o.o.