Jakie składki na ubezpieczenie społeczne opłaca zarząd

Zostałeś powołany do zarządu spółki i nie wiesz, czy i jakie składki musisz opłacać? Zastanawiasz się nad optymalną formą zatrudnienia członków zarządu w swojej spółce? Nie wiesz, jak postępować przy zbiegu różnych tytułów do ubezpieczenia? Przeczytaj ten wpis, a dowiesz się:

• kiedy członkowie zarządu nie podlegają oskładkowaniu,
• jak rozliczać składki od poszczególnych rodzajów umów z członkami zarządu,
• czy zbieg tytułów do ubezpieczenia jest korzystny dla zarządu spółki.

Bez wątpienia podstawowym tytułem do pełnienia wskazanej funkcji jest uchwała wspólników albo akt powołania. W przypadku, gdy nie łączy cię ze spółką dodatkowa żadna dodatkowa umowa, sam fakt powołania Cię do zarządu nie stanowi  tytułu do objęcia ciebie ubezpieczeniem społecznym. Oznacza to tyle, że nie trzeba za Ciebie opłacać ZUSu.

Obowiązek opłacania składek może wszakże objąć również i Ciebie, gdy zaistnieje jedna z dodatkowych okoliczności:

• zarządzanie spółką odbywa się w ramach prowadzonej przez ciebie pozarolniczej działalności gospodarczej, w takim wypadku obowiązek ubezpieczenia społecznego wynikać może z faktu posiadania statusu przedsiębiorcy. W takim przypadku podlegać będziesz obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu, a także opłacałabyś składkę na Fundusz Pracy. Ubezpieczenie chorobowe byłoby zaś dla ciebie dobrowolne,
• jesteś jedynym wspólnikiem spółki z o.o., udziałowiec jednoosobowej spółki z o.o. – na gruncie systemu ubezpieczeń społecznych – traktowany jest na równi z przedsiębiorcą, stąd też możesz podlegać obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z tego tytułu.

Umowy o pracę z członkami zarządu spółki z o.o.

Jako członek zarządu możesz być także pracownikiem spółki. W tym zakresie należy jednak rozróżnić dwa przypadki.

Pierwszy, gdy umowa o pracę dotyczy stanowiska w zarządzie spółki. Drugi, gdy zostałbyś zatrudniony na stanowisku nie związanym z zarządzaniem, zaś pełnienie funkcji w zarządzie odbywa się wyłącznie w oparciu o uchwałę wspólników lub akt powołania.

W pierwszej sytuacji umowa o pracę stanowić będzie tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia społecznego w pełnym zakresie (ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe). W skrócie oznacza to, że spółka płaci za Ciebie ZUS tak jak za każdego innego pracownika.

W drugim natomiast piastowanie stanowiska w organie spółki nie będzie odrębnym tytułem do ubezpieczenia społecznego. Podlegać będziesz ubezpieczeniu wyłącznie z tytułu umowy o pracę. Najprawdopodobniej z tytułem tej umowy będziesz otrzymywał niższe wynagrodzenie, niż jako członek zarządu, a co za tym idzie – spółka zapłaci niższy ZUS.

Członkowie zarządu na umowach cywilnoprawnych i kontraktach menedżerskich

Kolejną możliwością uregulowania stosunków prawnych między tobą i spółką jest zawarcie umowy cywilnoprawnej. Jeżeli zostaje ona zawarta w ramach działalności gospodarczej członka zarządu, to nie stanowi odrębnego tytułu do ubezpieczenia. W przypadku zaś, gdybyś nie posiadał innego tytułu do ubezpieczenia społecznego należy zgłosić cię do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego oraz wypadkowego. Ubezpieczenie chorobowe byłoby dla Ciebie dobrowolne.

Szczególnym rodzajem umowy zawieranej z członkiem zarządu jest kontrakt menedżerski. Może on przybrać kilka różnych postaci, które wpływają na zakres objęcia menedżera ubezpieczeniem społecznym. Jeśli, został on ukształtowany, jako umowa o pracę, to będziesz traktowany na równi z innymi pracownikami. Gdy zaś jest to umową cywilnoprawną, stosuje się ww. zasady dotyczące tych umów. Możliwe jest także, iż menedżer wykonuje swoją funkcję w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy to ta działalność stanowić może tytuł do objęcia go obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym.

Zbieg tytułów ubezpieczenia członków zarządu spółki z o.o.

Zdarzyć się również może, iż występuje zbieg tytułów ubezpieczenia, czyli sytuacja w której przysługiwałby Tobie więcej niż jeden tytuł do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym. Poniżej wskazuję na kilka najczęstszych sytuacji tego rodzaju oraz ustawowe zasady rozstrzygania tego typu zbiegów – jeżeli zatem członek zarządu jest:

1. pracownikiem spółki albo innego podmiotu oraz jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą, to o ile z umowy o pracę uzyskuje świadczenie w wysokości odpowiadającej co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, to podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu wyłącznie z umowy o pracę. Objęcie ubezpieczeniem społecznym z innych tytułów jest dobrowolne,
2. pracownikiem spółki oraz jednocześnie zostaje z nim zawarta umowa cywilnoprawna, to składki na ubezpieczenie społeczne opłacane są z obu tych tytułów na zasadach obowiązujących przy umowie o pracę,
3. pracownikiem innego podmiotu oraz jednocześnie zostaje z nim zawarta umowa cywilnoprawna, to stosujemy zasadę wskazaną w lit. 1),
4. osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą oraz między nim a spółką zostaje zawarta umowa cywilnoprawna, której przedmiot nie jest związany z prowadzoną przez członka zarządu działalnością gospodarczą, to podlega on obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z tego tytułu, który powstał najwcześniej – o ile wynagrodzenie z umowy cywilnoprawnej nie jest niższe od kwoty stanowiącej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Z drugiego tytułu może on zostać objęty ubezpieczeniem dobrowolnie, na jego wniosek,
5. w przypadku, o którym mowa w lit. 4), o ile wynagrodzenie z tytułu umowy cywilnoprawnej jest niższe od ww. kwoty, to członek zarządu podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej. Natomiast, gdyby członek zarządu korzystał z obniżonej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu działalności gospodarczej (w przypadku rozpoczęcia prowadzenia takiej działalności), to składki na ubezpieczenie społeczne byłby zobligowany odprowadzać z obu tych tytułów,
6. osobą, która nie ukończyła 26 lat oraz jest uczniem szkody ponadpodstawowej lub studentem, a także pomiędzy nim a spółką zostaje zawarta umowa cywilnoprawna, to nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z tytułu takiej umowy.

Ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe, zdrowotne i Fundusz Pracy

Na marginesie należy wyjaśnić, że w przypadku podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu każdorazowo obowiązkowe jest także opłacanie składki na ubezpieczenie wypadkowe. Obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym objęte są osoby zatrudnione na umowę o pracę. Natomiast osoby, które podlegają ubezpieczeniu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, bądź umowy cywilnoprawnej zawartej z innym podmiotem aniżeli pracodawca, mogą podlegać dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, na ich wniosek.

Jak już też była o tym mowa wyżej, jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą zobowiązany jesteś do opłacania składek na Fundusz Pracy. Wyjątek stanowią nowi przedsiębiorcy w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych prowadzenia tejże działalności. W tym okresie są oni zwolnieni z obowiązku opłacania składki na Fundusz Pracy.

Osoby podlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu podlegają również obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Przy czym, w sytuacji gdy posiadasz kilka tytułów do objęcia cię ubezpieczeniem zdrowotnym, to składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłacasz z każdego z tych tytułów odrębnie. Przykładowo, jako członek zarządu zatrudniony na umowę o pracę oraz prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą opłacać będziesz dwie składki zdrowotne. Co ważne, obowiązek taki istnieje nawet wtedy, gdy składki na ubezpieczenie społeczne opłacasz wyłącznie z jednego z tych tytułów.

Podsumowanie:

Najbardziej ekonomiczny wariant to zarządzanie spółką tylko na podstawie powołania do zarządu przez wspólników. Jest to jednak wariant, w którym członek zarządu ma najmniej uprawnień (brak urlopów, zwolnień chorobowych itp.) zaś zgromadzenie wspólników ma najmniejszy wpływ na członka zarządu (może go jedynie odwołać).

Najlepszym dla zarządu i jednocześnie najdroższym sposobem współpracy z zarządem jest umowa o pracę. Umożliwia to korzystanie z benefitów wynikających z kodeksu pracy. Nie każdą spółkę stać na takie rozwiązanie, ale pewnie najlepsi zawodowi menedżerowie mogą tego wymagać.

Propozycja wyśrodkowana to współpraca w oparciu o kontrakt menedżerski lub umowę cywilnoprawną realizowane w ramach samozatrudnienia członka zarządu (prowadzenia przez niego indywidualnej działalności gospodarczej). W tym przypadku składki na ZUS nie są aż tak wysokie, jak w przypadku umowy o prace, jednak strony mogą wzajemnie ustalić swoje prawa i obowiązki.

W tym ostatnim wypadku należy jednak uważać, ażeby kontrakt menedżerski zbytnio nie przypominał umowy o prace, bo wtedy mogą pojawić się problemy.