Zastanawiasz się jak założyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością? Nie wiesz jak prowadzić działalność gospodarczą w spółce? Obawiasz się o odpowiedzialność za długi spółki? Z naszego artykułu dowiesz się m.in.:
- co powinna zawierać umowa spółki z o.o.,
- jak przeprowadzić rejestrację spółki z o.o.,
- jak prowadzić działalność gospodarczą w spółce,
- co zrobić w przypadku niewypłacalności spółki z o.o..
Dlaczego spółka z ograniczoną odpowiedzialnością?
Spółka z o.o. jest bardzo popularną formą prowadzenia działalności gospodarczej w naszym kraju. Wprowadzenie przepisów Polskiego Ładu dodatkowo zwiększyło zainteresowanie tą spółką. Spółka z o.o. pozwala bowiem na ochronę majątku udziałowców, wyłącza odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki, umożliwia uniknięcie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne i jednocześnie zarejestrowanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i jej prowadzenie nie są szczególnie skomplikowane.
Nie dziwi zatem fakt, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest traktowana, jak alternatywa dla jednoosobowej działalności. O atrakcyjności spółki świadczą także jej dalsze cechy charakterystyczne.
Jakie cechy posiada spółka z ograniczoną odpowiedzialnością?
Funkcjonowanie spółki z o.o. wiąże się z zespołem charakterystycznych dla niej cech. Należą do nich następujące elementy:
- samodzielnie odpowiada za zobowiązania spółki, a jej udziałowcy nie ponoszą odpowiedzialności za jej długi. W niektórych przypadkach możliwa jest jedynie odpowiedzialność członków zarządu za takie długi, gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. Spółka ta daje zatem możliwość ograniczenia odpowiedzialności wspólników,
- działa przez swoje organy – oznacza to konieczność funkcjonowania w spółce co najmniej zarządu, a w niektórych przypadkach także rady nadzorczej, w spółce działa także zgromadzenie wspólników. Do reprezentowania spółki upoważnieni są członkowie zarządu spółki oraz prokurenci. Każdą z tych funkcji może pełnić wspólnik spółki.
- posiada kapitał zakładowy – w spółce z o.o. jego minimalna wysokość kapitału zakładowego to 5.000 zł. Kapitał zakładowy dzieli się na udziały, które co do zasady podlegają swobodnemu obrotowi. Dzięki temu wspólnik może wyjść ze spółki przez sprzedaż swoich udziałów. Rolą kapitału zakładowego jest wyposażenie spółki w majątek niezbędny do rozpoczęcia jej działalności. Podstawową rolą wspólnika spółki z o.o. jest wniesienie wkładu na kapitał zakładowy, nie ma on obowiązku prowadzenia spraw spółki, bądź wykonywania na jej rzecz pracy lub usług. Działalnością spółki kieruje jej zarząd wykorzystując jej strukturę organizacyjną, a udziałowcy mogą ograniczyć się do wniesienia wkładów oraz podejmowania uchwał wymaganych przez prawo i umowę spółki,
- może funkcjonować jako jednoosobowa spółka – spółka z o.o. natomiast może mieć tylko jednego wspólnika. Nie jest wykluczone nawet, aby w przypadku spółki jednoosobowej jedyny wspólnik był również jedynym członkiem zarządu,
- może funkcjonować jako spółka w organizacji – spółki handlowe wymagają wpisu w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Spółka z o.o. działa od momentu podpisania umowy spółki. Do czasu wpisania jej do rejestru funkcjonuje jako spółka w organizacji, na tym etapie funkcjonowania spółki nie ma co prawda osobowości prawnej, którą nabywa z wpisem do KRS, ale ma pozostałe cechy wskazane w punktach 2-4. Po zarejestrowaniu spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym uzyskuje pełną osobowość prawną,
- spółka z o.o. może zostać utworzona w innym celu aniżeli prowadzenie działalności gospodarczej – obecnie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może powstać w celach zarobkowych, w celach gospodarczych niemających charakteru zarobkowego, ale również w celu niegospodarczym.
W porównaniu zatem do spółki jawnej, bądź spółki cywilnej, spółka z o.o. chroni skutecznie majątek wspólników, posiada obowiązkowe organy oraz pozwala na szybsze opuszczenie spółki przez wspólników – wystarczy do tego zbycie albo umorzenie udziałów. Dodatkowo, w odróżnieniu od spółki cywilnej, przedsiębiorcą jest sama spółka z o.o. nie zaś jej wspólnicy.
Spółka z o.o. a ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
Spółka ta daje także możliwość uniknięcia obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne – w spółkach z o.o., w których jest co najmniej dwóch wspólników wspólnicy nie są uważani za przedsiębiorców, zaś posiadanie udziałów w takiej spółce nie stanowi odrębnego tytułu do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym, a zatem również zdrowotnym.
Co więcej, członkowie organu zarządzającego pełniący swoją funkcję w oparciu o akt powołania także nie podlegają ubezpieczeniom społecznym. A jeśli pełni swoje zadania nieodpłatnie, także zdrowotnym. Wyjątek w tym zakresie stanowi jednoosobowa spółka z o.o., w takim bowiem wypadku jej wspólnik traktowany jest na gruncie systemu ubezpieczeń społecznych, jak przedsiębiorca i może podlegać z tego tytułu obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu i zdrowotnemu.
Jak działa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością?
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są spółkami kapitałowymi, oznacza to że działają one przez swoje organy. Ich szczegółowe kompetencje znajdziemy w umowie spółki. Regulują je także przepisy Kodeksu spółek handlowych. Podział zadań na poszczególne organy można przedstawić w następujący sposób:
- zarząd spółki – jest to organ menedżerski, który odpowiada za bieżące zarządzanie spółką, reprezentowanie spółki na zewnątrz, pełni funkcja pracodawcy, odpowiada za zwoływanie zgromadzeń wspólników oraz prowadzenie księgi udziałów oraz księgi protokołów, obsługuje rachunek bankowy spółki.
- rada nadzorcza/komisja rewizyjna – pełni funkcje kontrolne, odpowiada za stały nadzór nad działalnością spółki, ocenę sprawozdań z działalności spółki oraz sprawozdań finansowych, ocenę wniosków zarządu co do sposobu podziału zysku albo pokrycia straty. Funkcjonowanie w spółce rady nadzorczej jest obowiązkowe tylko gdy spółka liczy co najmniej 25 wspólników a wysokość kapitału zakładowego przekracza 500.000 zł,
- zgromadzenie wspólników – jest organem właścicielskim. Odpowiada ona za wybór i odwoływanie organów spółki, udzielanie absolutorium członkom organów, zatwierdzanie sprawozdań spółki oraz podejmowanie uchwał w przedmiocie podziału zysku bądź pokrycia straty, podejmowanie uchwał restrukturyzacyjnych, podejmowanie uchwał wskazanych w art. 228-230 k.s.h., ma prawo do zezwalania członkom zarządu na prowadzenia działalności konkurencyjnej względem spółki. Zgromadzenie wspólników tworzą wspólnicy spółki, którzy wyrażają swoją wolę poprzez uchwały wspólników spółki.
Za bieżące funkcjonowanie spółki odpowiadają zatem członkowie zarządu spółki. W czynnościach zwykłego zarządu działają samodzielnie. Przy ważniejszych sprawach zarząd podejmuje uchwały. Jeżeli konieczność taka wynika z umowy spółki albo przepisów Kodeksu spółek handlowych, na pewne działania zarządu zgodę musi wyrazić rada nadzorcza albo wymagana jest uchwała wspólników spółki.
Spółka jednoosobowa
Nieco odmiennie przedstawia się prowadzenie jednoosobowej spółki z o.o. W pierwszej kolejności wskazać należy, że fakt istnienia w spółce jedynego udziałowca zgłaszany jest sądowi rejestrowemu, a także znajduje odzwierciedlenie w samym rejestrze przedsiębiorców – ujawnia się w nim bowiem, czy w spółce wszystkie udziały należą do jednej osoby. Prócz przedmiotowej wzmianki, zgłoszenie do sądu spółki jednoosobowej powinno zawierać nazwisko i imię albo firmę (nazwę) i siedzibę oraz adres jedynego wspólnika. Dzieje się tak również w przypadku nabycia przez jednego wspólnika wszystkich udziałów po zarejestrowaniu spółki.
W spółce jednoosobowej jedyny wspólnik wykonuje wszystkie uprawnienia przysługujące zgromadzeniu wspólników. Nie oznacza to wszakże, iż osoba taka zastępuje ten organ spółki. Wszelkie decyzje podejmowane muszą być zatem na zgromadzeniach. Przy czym, ze względu na brak innych wspólników:
- mogą się one odbywać w każdym czasie oraz bez formalnego zwołania i zależne są jedynie od woli wspólnika (zob. art. 240 k.s.h.),
- wspólnik nie może głosować przy powzięciu uchwał dotyczących jego odpowiedzialności wobec spółki z o.o. z jakiegokolwiek tytułu, w tym udzielenia absolutorium, zwolnienia z zobowiązania wobec spółki oraz sporu między nim a spółką
- jeżeli uchwała taka miałaby zostać podjęta, jednakże z uwagi na zakaz wyrażony w art. 244 k.s.h., nie można jej powziąć, fakt ten powinien zostać odzwierciedlony w protokole. W praktyce stosuje się klauzule typu: wobec dyspozycji art. 244 k.s.h. odstąpiono od podejmowania uchwały, itp.
Co więcej, w sytuacji, kiedy jedyny wspólnik jest osobą fizyczną, to ta osoba fizyczna wykonuje uprawnienia zgromadzenia wspólników. Każde powzięcie wiadomości przez taką osobę fizyczną o sprawach spółki, oznaczać musi powzięcie wiadomości przez osobę, która wykonuje uprawnienia organu spółki w postaci zgromadzenia spółki.
W celu zachowania bezpieczeństwa obrotu oraz zapewnienia jawności decyzji podejmowanych w spółkach jednoosobowych, oświadczenie woli jedynego wspólnika składane spółce wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. Zasadę tą stosuje się również, gdy wszystkie udziały przysługują jedynemu wspólnikowi i spółce. Rygor ten dotyczy wszakże czynności dokonywanych pomiędzy wspólnikiem i spółką, nie ma zatem zastosowania do uchwał jedynego wspólnika, który działa jako zgromadzenie wspólników lub zarząd spółki.
Fakt pozostawania w spółce tylko jedynego wspólnika rzutuje również na prawa i obowiązki wynikające z innych dziedzin prawa. I tak, na gruncie ubezpieczeń społecznych osoba fizyczna będąca jedynym wspólnikiem spółki z o.o. traktowana jest na równi z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą. Podlegać może zatem obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, zdrowotnemu, a także dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.
Analogiczne przełożenie nie występuje na gruncie prawa podatkowego. Stąd też spółka z o.o. – nawet jednoosobowa – jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Jedyny wspólnik zaś otrzymaną dywidendę opodatkowuje właściwym dla niego podatkiem dochodowym.
Na marginesie można wskazać, że także jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może posiadać inne organy, takie jak rada nadzorcza, czy komisja rewizyjna. Są to wszakże organy kolegialne, w których skład powinny wchodzić co najmniej trzy osoby.
Jedyny wspólnik jako członek zarządu
W sytuacji gdy jedyny wspólnik jest jednocześnie jedynym członkiem zarządu, czynność prawna między tym wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką wymaga formy aktu notarialnego. Notariusz zaś, o każdorazowym dokonaniu takiej czynności prawnej zawiadamia sąd rejestrowy, przesyłając wypis aktu notarialnego. Nie wykonanie przedmiotowego obowiązku przez notariusza nie wpływa wszakże na ważność takiej czynności prawnej, chociaż może rodzić odpowiedzialność odszkodowawczą rejenta względem osoby, która poniosła z tego tytułu szkodę.
W spółkach jednoosobowych, jedyny wspólnik będący jednocześnie wyłącznym członkiem zarządu nie może zostać zatrudniony na umowę o pracę. Umowy tego rodzaju pozbawione byłyby bowiem zasadniczych elementów konstrukcyjnych istotnych dla pracowniczych stosunków prawnych. W szczególności brak jest w nich cechy szeroko rozumianego podporządkowania pracownika w procesie świadczenia pracy. Gdyby bowiem uznać, że jest inaczej, należałoby dopuścić możliwość istnienia podporządkowania pracownika “samemu sobie”, co pojęciowo jest wykluczone.
Jeżeli zatem taki wspólnik jednoosobowej spółki miałby być pracownikiem spółki, to jej zarząd musiałby być co najmniej kilku osobowy, zaś czynności z zakresu prawa pracy względem takiego pracownika wykonywałby inny członek zarządu. Na zakończenie wskazać także należy, że jednoosobowa spółka z o.o. nie może zawiązać innej jednoosobowej spółki z o.o. Nie ma wszakże przeszkód, aby nabyła wszystkie udziały w takiej spółce już po jej zarejestrowaniu.
Jak założyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością krok po kroku?
Założenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga przeprowadzenia następujących czynności:
- sporządzenia umowy spółki w formie aktu notarialnego. W umowie powinniśmy wskazać w szczególności: siedzibę spółki (jest nią nazwa miejscowości, nie zaś dokładny adres), czas trwania spółki, który może być nieoznaczony, bądź oznaczony, przedmiot działalności, najlepiej poprzez wskazanie kodów PKD. W umowie można także określić sprawy spółki delegowane do kompetencji poszczególnych jej organów,
- wniesienia przez wspólników wkładów na kapitał zakładowy spółki, a w razie objęcia udziału za cenę wyższą od wartości nominalnej, także wniesienia nadwyżki (tzw. agio). Kapitał zakładowy tworzy element majątku spółki. Pokrycie kapitału zakładowego może nastąpić wkładem pieniężnym albo wkładem niepieniężnym, tzw. aportem (np. ruchomości, nieruchomości, prawa),
- powołania zarządu,
- ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa spółki,
- złożenie wniosku oraz wpis spółki do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Wniosek składa się za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych (www.prs.ms.gov.pl). Obecnie nie używa się już papierowych formularzy urzędowych. Sąd po rejestracji spółki przekazuje o tym informację do urzędu skarbowego i urzędu statystycznego, które nadają numery NIP i REGON. Jeżeli spółka ma być podatnikiem VAT czynnym, musimy samodzielnie udać się do urzędu skarbowego i złożyć stosowny wniosek. Możemy to uczynić od dnia rejestracji spółki.
Treść umowy spółki z o.o.
Niezależnie od wyboru sposobu zawiązania spółki jej umowa musi zawierać określone obligatoryjne elementy, którymi są:
- wskazanie firmy i siedziby spółki,
- przedmiot działalności spółki,
- wysokość kapitału zakładowego,
- czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,
- liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników, przy czym jeżeli wspólnik objął swój udział w zamian za wkład niepieniężny (aport), w umowie należy dodatkowo szczegółowo określić przedmiot tego wkładu, osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów,
- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Jak nie trudno zauważyć, w umowie nie jest konieczne regulowanie chociażby kompetencji poszczególnych organów, a także sposobu ich wyboru, czy też reprezentacji spółki. Wynika to z faktu, że w razie braku stosownych postanowień w tym zakresie zastosowanie znajdą przepisy Kodeksu spółek handlowych.
Rejestracja spółki z o.o. przez Internet
Założenie konta w portalu S24
Zarejestrowanie spółki z o.o. w trybie S24 (przez Internet) dokonuje się poprzez podstronę Ministerstwa Sprawiedliwości zamieszczoną pod adresem internetowym: https://ems.ms.gov.pl. Na stronie tej należy wybrać odnośnik: Rejestracja spółki z.o.o. z wykorzystaniem wzorca umowy, który umieszczony jest w części oznaczonej jako: Krajowy Rejestr Sądowy. Procedura rejestracji spółki z o.o. w omawianym trybie składa się z następujących etapów:
- założenie konta użytkownika przez każdego z przyszłych wspólników spółki,
- wypełnienie i wygenerowanie elektronicznego wzorca umowy spółki, nie jest zatem wymagane sporządzenie umowy w formie aktu notarialnego,
- podpisanie dokumentów podpisem elektronicznym: kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP, bądź innym podpisem elektronicznym,
- uiszczenie opłaty sądowej od wniosku za pomocą systemu eCard oraz przesłanie dokumentów rejestracyjnych spółki do właściwego miejscowo sądu rejestrowego,
- zarejestrowanie spółki przez wysłanie wniosku do sądu rejestrowego za pośrednictwem formularza internetowego.
Rejestracja spółki S24
Opcja założenia spółki przez Internet pozwala na sporządzenie umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o stosunkowo prostej konstrukcji. Wspólnik spółki ograniczony jest bowiem klauzulami zawartymi we wzorcu umowy spółki i może je modyfikować tylko w nieznacznym stopniu. I tak, umowa spółki z o.o. zawiązanej przy wykorzystaniu wzorca nie mogą zostać przewidziane następujące postanowienia:
- zawarcie umowy spółki na czas oznaczony – wzorzec przewiduje tylko możliwość zawiązania spółki na czas nieograniczony,
- pokrycie udziałów w kapitale zakładowym wkładem niepieniężnym (aportem) – tryb S24 umożliwia
- zawiązanie spółki, w której wszystkie wkłady na kapitał zakładowy są pieniężne,
- wprowadzenie klauzul umorzenia udziałów przymusowego lub automatycznego – wzorzec przewiduje wyłącznie możliwość dodania instytucji umorzenia dobrowolnego,
- określenie udziałów o nierównej wartości nominalnej – wszystkie udziały muszą mieć tą samą wartość oraz są niepodzielne,
- wprowadzenie prawa pierwszeństwa nabycia przez pozostałych wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Podobnie, jak w przypadku tradycyjnej rejestracji spółki, z chwilą zawarcia umowy spółki powstaje spółka z o.o. w organizacji, a z chwilą rejestracji spółki uzyskuje ona osobowość prawną. Co ważne, w przypadku rejestracji spółki przez Internet można utworzyć także jednoosobową spółką z o.o.
Ile kosztuje umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością?
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga do swojego powstania formalnej rejestracji. Ta zaś związana jest z dodatkowymi opłatami. Zarejestrowanie spółki to przede wszystkim koszty aktu notarialnego (w przypadku spółki tradycyjnej), opłat sądowych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych.
Koszty podstawowe
Wspólnicy powinni liczyć się zatem z dalszymi wydatkami, na które składać się będą następujące należności:
– podatek od czynności cywilnoprawnych – wynosi on 0,5% od kwoty kapitału zakładowego określonego w umowie spółki. Podatek ten jest pobierany przez notariusza, który występuje w roli jego płatnika,
– taksa notarialna – jej wartość również została uzależniona od wysokości kapitału zakładowego spółki, oblicza się ją w następujący sposób, dla kapitału zakładowego o wartości:
· od 5.000 zł do 10.000 zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3.000 zł, powyżej 10.000 zł do 30.000 zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10.000 zł,
· powyżej 30.000 zł do 60.000 zł – 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30.000 zł,
· powyżej 60.000 zł do 1.000.000 zł – 1.010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60.000 zł,
· powyżej 1.000.000 zł do 2.000.000 zł – 4.770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1.000.000 zł,
· powyżej 2.000.000 zł – 6.770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2.000.000 zł, nie więcej jednak niż 10.000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7.500 zł,
Do taksy doliczany jest podatek od towarów i usług.
Dodatkowe obciążenia podatkowe
Podatek dochodowy – w przypadku wnoszenia do spółki wkładów niepieniężnych może powstać obowiązek zapłaty podatku dochodowego przez wspólników. Podatek ten wynosi 19% (9% – w przypadku małych podatników podatku dochodowego od osób prawnych, a także podatników tego podatku rozpoczynających działalność – w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność) dochodu stanowiącego różnicę pomiędzy wartością aportu przyjętą w umowie spółki a kosztami uzyskania przychodu związanymi m.in. z wytworzeniem albo nabyciem aportu przez wspólnika[2]. Przy czym wolne jest od podatku wniesienie aportem do spółki z o.o. przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części,
Podatek od towarów i usług – może on wystąpić w przypadku wnoszenia do spółki wkładów niepieniężnych oraz o ile wspólnik jest podatnikiem tegoż podatku. Wniesienie aportu do spółki traktowane jest bowiem, jako odpłatna dostawa towarów podlegająca, co do zasady, opodatkowaniu. Podstawę opodatkowania stanowi wartość nominalna udziałów, które wspólnik obejmie w spółce kapitałowej w zamian za aport, pomniejszona o kwotę należnego podatku od towarów i usług. Na podstawę opodatkowania nie będzie składać się natomiast kwota, która zostałaby ewentualnie przekazana na kapitał zapasowy spółki bowiem w zamian za to świadczenie, wspólnik nie otrzyma żadnego świadczenia zwrotnego/przysporzenia majątkowego od spółki. Powyższe nie dotyczy przypadków, gdy ustawa przewiduje zwolnienie transakcji od podatku.
Jak widać zatem, w procesie założenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością musimy się liczyć także z wydatkami. Rzecz jasna powyższe koszty nie wpływają na pokrycie kapitału zakładowego.
Niewypłacalność spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
Ograniczona odpowiedzialność wspólników
Długi spółki z ograniczoną odpowiedzialnością to poważny problem dla jej wspólników i zarządu. Nazwa “z ograniczoną odpowiedzialnością” oznacza, że odpowiedzialność udziałowców za długi spółki dotyczy wyłącznie wkładów wniesionych na kapitał zakładowy. Wspólnicy tracą je w przypadku ogłoszenia upadłości spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Odpowiedzialność zarządu
Sytuacja jest bardziej skomplikowana, jeżeli chodzi o odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o. W przypadku bowiem niewypłacalności spółki, jej wierzyciele mogą żądać od nich zapłaty za długi spółki. Istnieją jednakże możliwości uwolnienia się od obowiązku ich zapłaty przez członków zarządu. Aby zatem nie odpowiadali oni za długi spółki z o.o. muszą wykazać jedną z okoliczności wyłączających ich odpowiedzialność:
- istnieje niezaspokojone zobowiązanie spółki z o.o., wykazanie zatem, że zobowiązanie zostało spłacone, uległo przedawnieniu albo złożenie oświadczenia o potrąceniu wierzytelności spółki i jej wierzyciela mogą uchronić zarząd przed odpowiedzialnością,
- egzekucja z majątku spółki z o.o. będzie bezskuteczna, członkowie zarządu powinni zatem wykazywać, że egzekucja nie była prowadzona z całości majątku spółki albo istnieje mienie spółki, z którego może być ona przeprowadzona,
- brak jest przesłanek wyłączających odpowiedzialność poszczególnych członków zarządu spółki z o.o.
Przesłanki uwalniające zarząd od odpowiedzialności zarządu
Przesłanki o których mowa w punkcie 3 powyżej są następujące:
- we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu spółki z o.o.,
- niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z winy członka zarządu spółki z o.o., gdyż ten np. nie miał dostępu do sfery finansów i księgowości, czy też w tym czasie przebywał na długotrwałym zwolnieniu albo w podróży służbowej,
- pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu spółki z o.o. wierzyciel nie poniósł szkody,
- złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki z o.o. powinno nastąpić w czasie, gdy prowadzona jest egzekucja przez zarząd przymusowy albo przez sprzedaż przedsiębiorstwa, na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.
Jeżeli członek zarządu pozwany przez wierzyciela spółki udowodni występowanie chociażby jednej ze ww. okoliczności. Sąd oddali przeciwko niemu powództwo uwalniając go tym samym od odpowiedzialności za zobowiązania spółki z o.o.
Nieco inna sytuacja może występować w przypadku zarządów wieloosobowych. Tu bowiem istnienie ww. przesłanek oceniane jest indywidualnie względem każdego z członków zarządu. Może się zatem zdarzyć, że tylko część osób pozwanych zostanie zwolniona z obowiązku spłaty długów spółki z o.o.
Na zakończenie należy jeszcze wyjaśnić, że odpowiedzialność za zobowiązania ponoszą osoby pełniące funkcję w zarządzie spółki w okresie wymagalności tego zobowiązania. Jeżeli zatem w okresie tym zaszły zmiany w zarządzie, to wierzyciel będzie mógł pozwać zarówno obecny zarząd, jak i poprzedni. Każda z pozwanych osób będzie mogła samodzielnie wykazywać istnienie przesłanek wykluczających jej odpowiedzialność.
Spółka z o.o. a jednoosobowa działalność gospodarcza
Prowadzenie spółki z o.o. wyłącza bezpośrednią odpowiedzialność wspólnika za jej zobowiązania. Piastuni zarządu mogą uniknąć tej odpowiedzialności dochowując należytej staranności w prowadzeniu spraw spółki. Dodatkową zaletą spółki jest łatwość dokonywania zmian w gronie wspólników, a nawet jej sprzedaż bez likwidacji.
Spółka z o.o. pozwala, zatem łatwiej pozyskiwać kapitał (w zamian za udziały), co z kolei przekłada się na szybszy rozwój przedsiębiorstwa. I to właśnie te cechy sprawiają, że wielu przedsiębiorców wybiera tą formę prowadzenia firmy przedkładając mniejsze ryzyko nad większe zyski z działalności gospodarczej.
Atrakcyjność spółki z o.o., jako alternatywy dla jednoosobowej działalności gospodarczej dodatkowa wzrosła w kontekście zapowiadanego podwyższenia składki na ubezpieczenie zdrowotne osób fizycznych będących przedsiębiorcami. Zagadnienia te zostały szeroko omówione w odrębnych artykułach. W tym wystarczy zasygnalizować, że:
– wspólnicy spółek z o.o. nie są objęci ubezpieczeniem społecznym i zdrowotnym z tego tytułu. Nie dotyczy to wszakże jednoosobowych spółek z o.o., ich wspólnicy traktowani są bowiem na gruncie ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych, jak osoby fizyczne wpisane do CEIDG,
– osoby wchodzące w skład zarządu spółki z o.o. pełniący swoje funkcje na podstawie samej uchwały o powołaniu, nie podlegają ubezpieczeniu społecznemu. Zasada ta znajduje zastosowanie także do zarządów jednoosobowych. W przypadku nieodpłatnego pełnienia funkcji w zarządzie, jego członkowie nie opłacają także składki zdrowotnej, a korzyści mogą czerpać np. z dywidendy,
– korzystając z tzw. estońskiego CIT efektywne opodatkowanie spółki i jej wspólników może być korzystniejsze, jak w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej.
Z drugiej wszakże strony, założenie spółki wymaga bardziej sformalizowanego postępowania, z którym wiążą się dodatkowe wydatki. W kilkuosobowych spółkach z o.o. trudniej jest podejmować kluczowe decyzje, a nadto spółka z o.o. jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, a nadto zobligowana jest do prowadzenia tzw. pełnej księgowości.
Podsumowanie – Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (spółka z o.o.)
Do niewątpliwych plusów spółki z o.o. należą następujące jej cechy: lepiej zabezpiecza wspólników i członków zarządu przed odpowiedzialnością za długi spółki, możliwość uniknięcia opłacania składek ZUS i składki zdrowotnej, łatwość zmiany grona wspólników, spółkę można sprzedać nie likwidując jej działalności, możliwość korzystania z estońskiego CIT.
Jako ewentualne minusy tej formy prowadzenia biznesu wskazać zaś można: dłuższy i kosztowniejszy proces rejestracji, więcej obowiązków sprawozdawczych, sformalizowane podejmowanie decyzji przez organy spółki, dłuższy proces likwidacji spółki,
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest z pewnością atrakcyjnym wyborem dla osób szukających ochrony własnego kapitału oraz zastanawiających się nad metodami optymalizacji bieżących kosztów funkcjonowania firmy. Idealnie nadaje się do przedsięwzięć celowych, a także do poszukiwania inwestorów. Natomiast w przypadku chęci zakończenia działalności możemy łatwo sprzedać udziały w spółce.
Czy spółka z o.o. jest dla ciebie? Na to pytanie nie ma jednak uniwersalnej odpowiedzi. Mam nadzieję, że ten artykuł pomógł tobie zrozumieć istotę spółki z o.o., poznać jej wady i zalety, a przede wszystkim odpowiedzieć na powyższe pytanie.